Marketinq yalnız doğru insanlara doğru mesajla çatdığınız zaman maksimum effekt verir.
Məhz burada targetinq anlayışı ön plana çıxır. Sadə dillə desək, targetinq marketinq fəaliyyətlərinizi məhsulunuza və ya xidmətinizə ən çox maraq göstərən insanlara yönəltmək deməkdir.
Bu bloqda marketinqdə targetinq nədir, nə üçün bu qədər vacibdir, ənənəvi və rəqəmsal marketinqdə hansı targetinq növləri mövcuddur kimi suallara cavab verəcəyik.
Marketinqdə targetinq nədir?
Marketinqdə targetinq anlayışı geniş auditoriyanı daha kiçik seqmentlərə bölmək və marketinq səylərini məhz reaksiyası ən yüksək ehtimal olunan qruplara yönəltmək prosesidir.
Praktikada isə ideal müştərilərinizin kim olduğunu müəyyənləşdirmək və reklamlarınızı həmin qrupa uyğunlaşdırmaq deməkdir.
Daha sadə dildə, geniş auditoriyaya xitab etmək əvəzinə, siz təklif etdiyiniz məhsul və ya xidmətlə əlaqədar maraq göstərə biləcək insanlara fokuslanırsınız.
Xüsusi auditoriyalara yönəlməklə target marketinq kampaniyalarınızın aktuallığını artırır və potensial müştəriləri real alıcılara çevirmək şansınızı yüksəldir.
Məsələn, bahalı uşaq arabaları satan bir şirkət 30 yaşlarında şəhər mühitində yaşayan valideynləri özünün əsas hədəf qrupuna çevirə bilər. Bütün yetkin auditoriyaya ümumi reklam vermək əvəzinə, şirkət mesajlarını məhz bu hədəf qrupa uyğunlaşdırır.
Niyə targetinq vacibdir?
Targetinq vacibdir, çünki marketinq resurslarınızın məhz məhsulunuza və ya xidmətinizə maraq göstərə biləcək auditoriyalara yönəldilməsini təmin edir. İdeal auditoriyanızı müəyyənləşdirərək və ona fokuslanaraq, maraqlı olmayan insanlara reklam xərcləməkdən yayınmış olursunuz.
Aşağıda səmərəli targetinqin əsas üstünlükləri qeyd olunub:
- Daha yüksək aktuallıq və cəlbedicilik: Reklam və məzmunlar birbaşa müəyyən auditoriyanın maraq dairəsinə və ya ehtiyaclarına uyğun olduqda, həmin insanlar daha çox diqqət yetirir və reaksiya verir. Uyğun hədəfləmə mesajlarınızın məhsul və ya xidmətinizə maraq göstərə biləcək insanlara çatmasını təmin edir ki, bu da boş reklam xərclərinin qarşısını alır və daha yüksək geri dönüş faizi ilə nəticələnir.
- Daha yaxşı ROI: Fokuslanmış kampaniyalar daha effektiv nəticələr verir. SALESmanago araşdırmalarına görə, marketinq ROI-nin 77%-i seqmentləşdirilmiş, hədəflənmiş kampaniyalardan əldə olunur. Büdcənizi düzgün auditoriyaya yönəltməklə daha yüksək gəlir əldə edirsiniz. Ən çox dönüş ehtimalı olan insanlara fokuslanmaq reklam xərclərinizin dəyərini artırır və ROI-ni yüksəldir.
- Daha yaxşı konversiya nisbəti: Maraqlı auditoriyaya çatmaq deməkdir ki, bu insanlar klikləmə, qeydiyyat və ya alış kimi hərəkətlər etməyə daha çox meyllidir. Məsələn, oxşar məhsullarla əvvəlcədən maraqlanan şəxslərə reklam göstərmək, həmin reklamı təsadüfi auditoriyaya göstərməkdən qat-qat daha yüksək konversiya nisbəti verir. Məhsulunuza ehtiyac və ya maraq olan insanları çevirmək daha asandır.
- Səmərəlilik: Bu cür reklamlar büdcə üçün israfı azaldır. Milyonlarla insana reklam göstərməkdənsə, bir neçə min uyğun insana çatmaq üçün reklam vermək daha qənaətlidir. Xüsusilə rəqəmsal marketinqdə dəqiq hədəfləmə xərcləri əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər.
Marketinqdə targetinqin növləri
Marketoloqlar auditoriyanı seqmentləşdirmək və onlara uyğun targetinq aparmaq üçün müxtəlif meyarlardan istifadə edirlər.
Əsas targetinq növləri bunlardır: demoqrafik, coğrafi, psixoqrafik, davranış əsaslı və kontekstual targetinq.
Hər biri istehlakçıların fərqli xüsusiyyətlərinə əsaslanır. Gəlin onları bir-bir nəzərdən keçirək:
Demoqrafik targetinq
Demoqrafik targetinq insanları demoqrafik xüsusiyyətlərinə, yəni onların kim olduğuna görə qruplaşdırır.
Bu xüsusiyyətlərə yaş, cins, gəlir səviyyəsi, təhsil, peşə, ailə vəziyyəti və s. daxildir.
Demoqrafik məlumatlar toplamaq və təhlil etmək asandır, bu da bu targetinq növünü ən geniş yayılmış və sadə üsullardan birinə çevirir.
Misal üçün, bahalı avtomobil brendi yeni lüks SUV modelini əsasən 40–55 yaş arası, yüksək gəlirli kişilərə reklam edə bilər. Burada əsas fərziyyə budur ki, bu demoqrafik qrup avtomobili almaq üçün həm maddi imkana, həm də marağa sahibdir.
Demoqrafik targetinq məhsul və ya xidmətiniz açıq şəkildə müəyyən bir demoqrafik qrupa xitab etdikdə effektivdir. Bu yanaşma bir çox kampaniyaların başlanğıc nöqtəsidir, çünki yaş və cins kimi əsas göstəricilər mesaj və media seçimini düzgün yönləndirməyə kömək edir.
Lakin, demoqrafik göstəricilər hər şeyi vermir. Ona görə də aşağıda izah edəcəyimiz digər hədəfləmə növlərini demoqrafik üsulla kombinasiya etmək lazımdır.
Coğrafi hədəfləmə
Coğrafi targetinq auditoriyanı insanların harada yaşadıqlarına və ya coğrafi olaraq harada yerləşdiklərinə əsasən filtrləyir, yəni onların harada olduqlarına görə.
Bu yanaşma həm geniş (ölkə, ştat, region səviyyəsində), həm də dəqiq (şəhər və ya müəyyən radius daxilində) ola bilər.
İnsanların ehtiyac və maraqları yerləşdikləri məkana görə dəyişə bilir. İqlim, mədəniyyət, əhali sıxlığı, şəhər-kənd fərqləri və s. bu fərqlərə təsir edir.
Misal üçün, bir qəhvə dükanı hər bir filial ətrafında 5 km radiusda yaşayan insanlara yönəlmiş promolar təşkil edə bilər.
Eyni zamanda, e-ticarət brendi fərqli regionlara fərqli reklamlar göstərə bilər.
Psixoqrafik targetinq
Burada isə marketoloqlar istehlakçıları onların psixologiyası və həyat tərzinə görə seqmentləşdirir. Dəyərlər, münasibətlər, maraqlar, fikirlər və şəxsiyyət xüsusiyyətləri kimi meyarlar əsas götürülür.
Bu yanaşma “kimdir” və ya “haradadır” suallarından daha dərinə gedərək insanların niyə belə davrandığını anlamağa çalışır.
Psixoqrafik meyarlara sağlam həyat tərzi seçimi (məsələn, sağlamlıq yönümlü və ya macərapərəst olmaq), dünyagörüşü (siyasi və ya ekoloji baxışlar), və ya şəxsi maraq dairələri (məsələn, kulinariya həvəskarı və ya oyun həvəskarı olmaq) daxildir.
Nümunəyə baxaq. Ekoloji dost məhsullar satan bir şirkət, yaşıl həyat tərzinə və davamlılığa dəyər verən istehlakçıları hədəf ala bilər. Bu auditoriya müxtəlif yaş və gəlir qruplarından ola bilər, lakin onları birləşdirən əsas xüsusiyyət ətraf mühitə həssas yanaşmaları və ekoloji seçimləri önə çəkmələridir.
Davranış əsaslı
Davranış əsaslı targetinq istifadəçiləri onların hərəkətlərinə və davranışlarına görə qruplaşdırır. Xüsusilə sizin brendiniz və ya məhsulunuza qarşı onlayn davranışları əsasında. Burada insanların kim olduğu deyil, nə etdikləri əsas götürülür.
Ən çox rast gəlinən davranış seqmentlərinə baxış tarixçəsi, əvvəlki hərəkətlər, məhsul istifadəsi, sayta giriş tezliyi, e-poçt və ya reklamlarla qarşılıqlı əlaqə və loyallıq statusu daxildir.
Klassik nümunə retargetinq anlayışıdır. Əgər siz bir məhsula baxıb almadınızsa, daha sonra başqa saytda həmin məhsulun reklamını görə bilərsiniz. Bu, sizin konkret davranışınıza əsaslanan hədəfləmə üsuludur.
Abunə əsaslı platformalar da bənzər yanaşma ilə pulsuz sınaq versiyasını istifadə edib ödənişli versiyaya keçməyən istifadəçiləri reklam və e-poçtlarla geri qaytarmağa çalışır.
Bu üsullar rəqəmsal marketinqdə olduqca effektivdir, çünki real müşahidə edilmiş məlumatlar əsasında mesajlar fərdiləşdirilir.
Nəticə
Marketinqdə targetinq auditoriyanızı düzgün anlamaq və səylərinizi onların ən çox əhəmiyyət daşıdığı istiqamətə yönəltməkdən ibarətdir.
Kiminə çatmaq istədiyinizi (və necə çatacağınızı) müəyyənləşdirdikdə, siz həmin insanların ehtiyac və maraqlarına birbaşa xitab edən kampaniyalar yarada bilərsiniz.
Nəticə hər iki tərəf üçün qazanclıdır: İstehlakçılar daha uyğun və faydalı reklamlarla qarşılaşır, marketoloqlar isə daha yaxşı ROI və daha yüksək konversiya nisbətləri əldə edir.
İstənilən marketinq fəaliyyətinə başlamazdan əvvəl, aydın şəkildə müəyyən olunmuş hədəf auditoriya ilə başlamaq uğura gedən əsas addımdır.